UUID veya ETTN nedir? Ne Amaçla Kullanılır?

Blog

e-İşlem mimarilerinde kullanılan (Universally Unique Identifier / Evrensel Tekil Tanımlama Numarası) UUID veya ETTN hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.

UUID veya ETTN nedir? Ne Amaçla Kullanılır?

UUID ingilizce "Universally Unique Identifier" ifadesinin kısaltmasıdır.
Kabaca Türkçesi "Evrensel Benzersiz Tanımlayıcı" diye çevrilebilir.
Türkçede buna yeni bir isim verdiler.
"Evrensel Tekil Tanımlama Numarası" (kısaltması ETTN) UUID ile aynı anlama gelir.

UUID kodu aslında 128 bitlik binary (ikili) bir numaradır.
55d3bb18-9750-4c8e-815d-5a1f849be627
benzeri bir formatta gösterilir.
'-' ayıraçları hariç her bir karakter 0->9 arasında ya da a->f arasında olabilen bir hexadecimal (0->16 arası) sayıya denk düşer.

En yüksek UUID kodu olan ffffffff-ffff-ffff-ffff-ffffffffffff sayısı 2'nin 128'inci kuvveti olan
340282366920938463463374607431768211455 sayısına denk düşer.
Bunun ikili (Yani 0/1 ile gösterilen binary) formatta yazımı 1111111.. şeklinde yan yana 128 tane 1 rakamı birleşik olarak ifade edilir.

Kentrilyon (1 milyar kere milyar) sayısı ile karşılaştırırsak 
340282366920938463463374607431768211455 sayısı 340282 kentrilyon kere kentrilyon sayısından daha büyük bir sayı yapar.

Niye Evrensel teklik (ya da Universally Unique) dendiğine gelince;
Rastgele oluşturulan bir UUID numarasının çakışma ihtimali 340282 Kentrilyon kere kentrilyon'dan daha düşük bir ihtimaldir.
Bu yüzden "Evrensel tekil" numara üretilebildiği yani rastgele işlemlerde çakışma ihtimalinin yok denecek kadar az olduğu kabul edilir.


VIO'da her belge için "Rastgele UUID kodu üreten" bir sistem vardır.
Her yeni XML dosyası için rastgele UUID kodu oluşturulur.
Belirtilen UUID (veya ETTN) kodu e-işleme ait oluşan XML belgesinin içinde belirtilir.
Özel entegratörler anılan XML dosyaları tekil UUID kodu bazında saklar.
Fatura, irsaliye, Müstahsil vs. fişlerde aynı zamanda UUID kodunu da saklanır ki Özel entegratörlerden bu UUID kodu ile sorgu yapılabilsin.

VIO'da saha satış sırasında El Terminalinde offline çalışma sırasında da UUID kodu kullanılır.
Kesilecek belgenin e-Fatura, e-Arşiv, e-İrsaliye olması durumunda el terminalinde otomatik UUID kodu üretilir.
GİB logolu e-Fatura, e-Arşiv, e-İrsaliye matbuu formları kullanılarak yasal e-işlem çıktıları özel entegratöre gönderilmeden dahi oluşturulabilir.
Sahadan merkeze dönüş sonrası aktarılan fatura, irsaliye vs. belgeler önceden belirlenen UUID kodu değiştirilmeden XML dosyası hazırlanıp özel entegratöre gönderilerek son yasal işlem de tamamlanır.

VIO'nun saha satış için uyguladığı bu UUID kodu oluşturarak matbuu belge döküm yöntemi aynı zamanda Masaüstü uygulama olarak merkezde de kullanılır.
Fatura matbuu formuna Gib Logosu, ıslak imza vs. baskısı yaptırılır.
Program matbuu dökümün e-Fatura, e-Arşiv için gerekliliğini anlayınca otomatik UUID kodunu oluşturur ve fişe yazar.
Dökümlerde UUID kodu dahil olmak üzere e-işlem senaryosu vs yazdırılarak yasal e-Fatura, e-Arşiv vs. çıktısı elde edilir.

Nokta vuruşlu matbuu dökümün grafik döküme göre en az 3-4 kat daha hızlı olduğu bir gerçektir.
Buna bir de XML oluşturmak için harcanacak zaman da eklenirse
. Nokta vuruşlu matbuu form ile e-işlem belgesi elde etme zamanı bir birim kabul edilirse
. Aynı fişin e-işlem belgesini oluşturmak ve grafik olarak dökmek için zaman en az 5 katı çıkar
Kısacası matbuu formlar ile yapılan çözümler diğer döküm çözümlerine göre 5 katı zaman tasarrufu sağlar.

VIO kullanan ve Soğuk Sipariş işi yapan firmalar bu yüzden VIO'nın e-Fatura ve e-Arşiv matbuu form çıktısını tercih etmektedir.


UUID ETTN XML XML Teklik Kuralı e-Fatura e-İşlem Vio